İhbar Tazminatı Nedir? Nasıl Hesaplanır? İhbar Tazminatı Hesapla

Bu yazımızda İhbar Tazminatı nedir, nasıl hesaplanır, kimler alabilir gibi birçok soruyu cevaplayacağız. Hazırsanız başlayalım!

   İhbar tazminatı nedir?

Belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshinden önce bu durumun karşı tarafa bildirilmesi gerekmektedir. İş Kanunu’nun 17. maddesinde işçinin çalışma süresine göre bildirim süreleri belirtilmiş olup iş sözleşmesini fesheden işçi ya da işveren karşı tarafa bu sürelere uygun şekilde bildirimde bulunmakla yükümlüdür. Aksi halde bildirimde bulunmayan taraf, karşı tarafa bu süreye karşılık ihbar tazminatı öder. Bildirim süresi ve ihbar tazminatı, her iki tarafın da mağdur olmaması için getirilen bir düzenlemedir.

   İhbar tazminatı nasıl hesaplanır?

İhbar tazminatı, İş Kanunu’nun 17. Maddesinde belirtilen süreye karşılık gelen ücret tutarında hesaplanır.

  İş sözleşmeleri;

a) İşi 6 aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 2 hafta sonra,

b) İşi 6 aydan 1,5 yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 4 hafta sonra,

c) İşi 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 6 hafta sonra,

d) İşi 3 yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak 8 hafta sonra feshedilmiş sayılır.

Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında ihbar tazminatı ödemek zorundadır.

İhbar tazminatı, işçinin son giydirilmiş brüt ücreti üzerinden hesaplanır. İşçinin çıplak ücretine yol, yemek vs. ücretleri eklenerek giydirilmiş ücreti bulunur. Gelir vergisi ve damga vergisi dışında ihbar tazminatından sigorta primi vs. bir kesinti yapılmaz. Mahkeme aşamasında ihbar tazminatı tutarı, bilirkişi tarafından hesaplanarak rapor düzenlenir.

   İhbar tazminatını kimler alabilir?

İş sözleşmesi, bildirim sürelerine uyulmaksızın feshedilen işçi işverenden ihbar tazminatı alabileceği gibi işveren de iş sözleşmesini haklı neden olmaksızın bildirim sürelerine uymadan fesheden işçiden ihbar tazminatı alma hakkına sahiptir.

Ayrıca işçinin, ihbar süresi içinde günde 2 saat yeni iş arama hakkı vardır.

   İhbar tazminatı alamayacak haller nelerdir?

İş sözleşmesinin işçi ya da işveren tarafından haklı nedenle derhal feshi halinde bildirim sürelerine uyulması gerekmediğinden ihbar tazminatı alınmayacaktır. İş sözleşmesinin haklı nedenle derhal feshedilmesi, ihbar tazminatı alamayacak hallerdendir.

İhbar tazminatı, iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminat türü olduğundan haklı nedenle bile olsa iş sözleşmesini fesheden taraf karşı taraftan ihbar tazminatı talep edemez.

Emeklilik, askerlik, kadın işçinin evlilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiği hallerde işverenden ihbar tazminatı alınamaz.

Belirli süreli iş sözleşmesinde belirlenen sürenin sonunda iş sözleşmesi sona erdiğinden ihbar tazminatı alınamaz.

İşyeri devri halinde işçi ihbar tazminatı alamaz.

Deneme süresi içinde iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde ihbar tazminatı ödenmez.

   İhbar tazminatı nasıl alınır?

İş sözleşmesini feshettiğini bildirim sürelerine uygun şekilde karşı tarafa bildirdiğini iddia eden taraf bu iddiasını ispatlamakla yükümlüdür. Bu doğrultuda, bildirim geçerlilik bakımından şekil şartına bağlı olmasa da bildirim yazılı olması, iadeli taahhütlü posta ile ya da noter kanalıyla yapılması hallerinde ispatlanması kolaylaşacaktır.

İhbar tazminatı talebi, iş mahkemesinde açılacak dava yoluyla talep edilebilir. İş mahkemesinde dava açmadan evvel dava şartı zorunlu arabuluculuk kapsamında arabuluculuk başvurusu yapılmalı ve bu süreç tamamlanmalıdır. Uzatma süresi ile birlikte en çok dört hafta sürecek arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamaz ise iş mahkemesinde dava açılacaktır.

İhbar tazminatında zamanaşımı süresi iş akdinin feshinden itibaren 5 yıldır.

Yargılama sonunda ihbar tazminatı talebi kabul edilirse, mahkeme faiz talebini temerrüt tarihinden itibaren yasal faiz oranı (Yüzde 9) üzerinden karara bağlar.

İş mahkemesi kararı ilamlı icra takibine konularak ihbar tazminatı, işlemiş faiz ve yargılama giderleri tahsil edilir.

İhbar tazminatı talepleriniz için hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti almak üzere bizimle iletişime geçebilirsiniz.

   İhbar Tazminatı Emsal Yargıtay Kararları

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi E. 2017/6672, K. 2017/7343, T. 3.4.2017

“İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir nedeni olmaksızın ve usulüne uygun bildirim öneli tanımadan fesheden tarafın, karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır. Buna göre, öncelikle iş sözleşmesinin Kanun’un 24 ve 25. madde yazılı olan nedenlere dayanmaksızın feshedilmiş olması ve Kanun’un 17. maddesinde belirtilen şekilde usulüne uygun olarak ihbar öneli tanınmamış olması halinde ihbar tazminatı ödenmelidir.”

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E. 2016/12990, K. 2020/2336, T. 17.2.2020

“İhbar tazminatı, iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminat olması nedeniyle, iş sözleşmesini fesheden tarafın feshi haklı bir nedene dayansa dahi, ihbar tazminatına hak kazanması mümkün olmaz. İşçinin 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesi hükümleri uyarınca emeklilik, muvazzaf askerlik, evlilik gibi nedenlerle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda ihbar tazminatı talep hakkı bulunmamaktadır. Anılan fesihlerde işveren de ihbar tazminatı talep edemez.”

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E. 2023/9085, K. 2023/8074:

“Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından yapılan incelemeye göre, geçersiz sayılan fesih tarihinde bildirim süresi usulüne uygun şekilde verilmiş veya bildirim süresine ait ücret peşin ve eksiksiz ödenmiş ise ihbar tazminatının ödenmesi gerekmeyeceği, bir başka anlatımla, işçiye geçersiz fesih tarihindeki koşullara göre bildirim süresi tam ve eksiksiz olarak kullandırılmışsa işe başlatmama suretiyle fesih tarihinde yeniden bildirim süresi kullandırılması veya ihbar tazminatı ödenmesi yahut bildirim süresinin arttığı gerekçesiyle fark ihbar tazminatı ödenmesinin söz konusu olmayacağı ifade edilmiştir. Bu durumda işçiye 4857 sayılı Kanun’un 17’nci maddesinde belirtilen şekilde usulüne uygun olarak bildirim süresine ait ücretin fesih sırasında peşin olarak ödendiği anlaşıldığından, iş mahkemesi tarafından davanın reddine karar verilmesi gerekirken, kabulü hatalı olup, kararın kanun yararına bozulmasını gerektirmiştir.” (İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Komisyonu Bülten, Kasım 2023)

İlginizi çekebilecek içerik önerisi : Kıdem Tazminatı